Το ταξίδι αυτό τριγύριζε στο μυαλό μου (μας) χρόνια. Περιέργεια; προγονικό κάλεσμα; δεν ξέρω. Ξεκινάμε yavas yavas με το παρεάκι που συμφώνησε να έρθει μαζί μας, τον Κώστα και την Παυλίνα. Η αρχική διαδρομή ήταν η γνωστή, Ορεστιάδα, Άγκυρα, Κόραμα. Το βράδυ πολύ κουβέντα με τον Andus μέχρι τα βλέφαρα να ακουμπήσουν στο τραπέζι. Μετά σερνόμασταν στο δωμάτιο για ύπνο. Τα χαράματα ο Κώστας φωτογράφιζε τα αερόστατα που κάλυπταν τον μισοφωτισμένο ουρανό της κοιλάδας με τους ηφαιστιακούς σχηματισμούς. Ο Μαο μαο ήταν η νέα παρέα μας στο πρωινό που με πολύ νάζι απαιτούσε χάδια. Πρόγραμμα κλασσικό, ηλιοβασίλεμα, περιστρεφόμενοι δερβίσηδες, open air museum, Avanos με τον Unal, υπόγεια πόλη, Goledag και συλλογή οψιδιανού, φαγητό στο Αla Turca κλπ. Το ταξίδι μας συνεχίζεται προς την Σαμσούντα. Ο δρόμος υπο κατασκευή σε μεγάλο μέρος του (η καλύτερή μας) και η πόλη σύγχρονη με πολλά όμως πανέμορφα παλιά ελληνικά σπίτια. Η ζέστη είναι ανυπόφορη. Το ταξίδι συνεχίζεται και περνάμε από Ordu (Κοτύορα) πόλη καταγωγής του Στέλιου Καζαντίδη με προορισμό την Τραπεζούντα και την πάλε ποτε Ματσούκα (Macka) όπου στο παρελθόν κατοικούσαν οι περιβόητοι Πόντιοι της Ματσούκας άνθρωποι τραχείς και δυνατοί πολεμιστές που δεν δίστασαν κάποτε να ανακαταλάβουν την Τραπεζούντα από τους Οθωμανούς. Για πολλά χρόνια φύλακες του περάσματος της Ζύγανας που χρόνια διέσχιζαν αναγκαστικά τα καραβάνια που ερχόταν από Κίνα, Σαμαρκάνδη, Μπουχάρα κουβαλώντας το πολύτιμο μετάξι το οποίο φόρτωναν στα καράβια στο λιμάνι της Τραπεζούντας με προορισμό την Βενετία και την Ευρώπη. Στην συνέχεια προσκύνημα στην Παναγία Σουμελά κρυμμένη σε μια τρύπα στον βασάλτινο βράχο των καταπράσινων βουνών των Ποντιακών Άλπεων. Ακολουθώντας λίγο τις πληροφορίες και λίγο το ένστικτο φτάνουμε σε ένα άλλο πρωην ελληνικό χωριό δίπλα σε μία πολύ όμορφη λίμνη. Ψάχνοντας κάπου να διανυκτερεύσουμε και προσπαθώντας να συνεννοηθώ στα αγγλικά μισοακούω μία φράση από έναν ντόπιο που μου ξύπνησε κάτι γνωστό. Όταν για δεύτερη φορά που επανέλαβε την ερώτηση κατάλαβα ότι μιλούσε ελληνικά. “Λαλείς Ρωμέικα;” με ρωτά. ¨Ένοιωσα μια ανατριχίλα και του απαντώ προσπαθώντας να καταλάβω πως γίνεται και μιλά ελληνικά. “ούλοι αδα λαλούν ρωμέικα” μου απαντά ( όλοι εδώ μιλούν ελληνικά). Oι Έλληνες για τους Τούρκους ήταν οι Ρωμιοί γιατί ήταν η συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Πολλοί Έλληνες εξισλαμίστηκαν και έμειναν πίσω το 1922. Διατηρούν το γλωσσικό ιδίωμα. Αν ρωτηθούν όλοι θα πουν ότι είναι Τούρκοι και μουσουλμάνοι. “Οι Τούρκοι μας λένε Ρωμιούς” μου είπαν. Τι είναι πραγματικά, δεν ξέρω, ο καθένας άς βγάλει μόνος τα συμπεράσματά του. Φεύγοντας μας χαιρέτισαν με μια βαθιά γλυκιά ματιά στο βλέμμα και μας είπαν “οσαν θα πάτε σην Ελλάδαν πείτε στους Έλληνες ότι εμείς αδά πολλά αγαπούμες” Τα μαγαζάκια στο Uzungol (Σαράχο) πουλούσαν ποντιακές λίρες και στα ορεινά χωριά άκουγαν ποντιακά τραγούδια.
Στα βουνά αυτά κατοικούσαν Έλληνες από την αρχαιότητα (756 π.Χ.) όταν άποικοι από την Σινώπη ίδρυσαν την Τραπεζούντα (Κατα τον Παυσανία αποικία των Ελλήνων της Τραπεζούντας της Αρκαδίας, παλαιότερη από την Ρώμη καιτο Βυζάντιο) και φύγαν βίαια το 1922 μετά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο!
τα καλοκαίρια οι κάτοικοι ανέβαιναν στο βουνό στα λεγόμενα “παρχάρια” (οροπέδια) με υψόμετρο 1000 έως 2500 μ. που το κλίμα ήταν λιγότερο ζεστό και με καθόλου υγρασία. Σήμερα οι Τραπεζούντιοι εξακολουθούν να κάνουν το ίδιο πράγμα.
κούρεμα της ράχης του βουνού (ρασία) και αποθήκευση του χόρτου για τον χειμώνα. Ένας παράδεισος τροφής για τα ζώα που διατηρεί τεράστια ποικιλία χλωρίδας λόγω της μεγάλης ποσότητας βροχής που δέχεται ο τόπος. ΟΙ Ποντιακές Άλπεις συγκρατούν όλα τα σύννεφα που έρχονται από την Μαύρη Θάλασσα.
Θερμοκρασία 15ο C στα 2500 μ
ποιμενικός Karabash
Στοίβαξη σε δέματα για αποθήκευση, γυναικεία δουλειά,
η σόμπα ανάβει και μέσα στον Αύγουστο
ένα γεράκι buteo-buteo συλλαμβάνει ένα αρουραίο
Ελληνικά σπίτια 200+ ετών στο Σαράχο.
άν η περιοχή του πόντου παράγει κάτι σε ποσότητα αυτό είναι τα φουντούκια (τουρκιστί findik)
χιλιάδες άνθρωποι ασχολούνται μ’αυτό, καθαρίζουν, ξηρένουν, πουλούν φουντούκια.
Η Παναγία Σουμελά στον τόπο καταγωγής.
ένα μικρό τελεφερίκ ανέβαζε στο μοναστήρι τα αναγκαία
με την συνεργασία της UNESCO ξεκίνησε το 1972 η αναπαλαίωση και αναχαίτηση της καταστροφής που υπέστη μέχρι τότε η μονή. Τούρκοι, Έλληνες, Αρμένοι γράφαν στο περελθόν τα ονόματά τους επάνω στις πανέμορφες αγιογραφίες για να μείνουν στην ιστορία.
Η μορφή της Παναγίας ζωγραφισμένη στο βράχο στο εσωτερικό του μικρού ναού
ονόματα γραμμένα από το 1700 ή 1800.
Έλληνες με ποντιακή καταγωγή από την Ελλαδα που με δάκρια στα μάτια χορεύουν ακολουθώντας τις δοξαριές του λυράρη στον αυλόγυρο της Παναγίας Σουμελά. ¨ηταν από τις πιό συγκινητικές στιγμές!
Το Uzungol (Σαράχο) επάνω στην λίμνη
παλιό ελληνικό σπίτι
το κάστρο της πόλης Baypurt, πόλη σταθμό μετεπιβίβασης το 1922 στην ανταλλαγή των πληθισμών
Σεβάστεια (Sivas) πόλη αυστηρή
το μικρό ήσυχο ξενοδοχείο στην Προύσσα (Bursa) που μας φιλοξένησε το τελευταίο βράδυ μας στην Τουρκία
μιά επίσκεψη αστραπή στην Τροία μιας και είμασταν κοντά
τα τείχη που πολιόρκησαν οι Έλληνες
Η είσοδος της πόλης και πιό κάτω αναπαράσταση
και μία νέα γνωριμία, οι Ισπανοί φίλοι μας, γνωστοί του Ionut και Virgil με αυτοκόλητα Transilvania
H Μαο μαο
αλατοπίπερο ala Turca
Στην περιοχής και ο expert της Καππαδοκία και φίλος μας Πέτρος Δημητριάδης με το group του
μήν σας ξεγελά το χαμογελαστό πρόσωπο είναι η μεγαλύτερη fly-killer
κατεστραμένη παλιά εκκλησία του Αγίου Ευστάθιου στο χωριό Guzeloz μεταξύ Μαλακοπέας, Διοκαισάρειας, Σοανδού και Κυζίστρας
Το Παλιό Eλληνικό σπίτι (The Old Greek House) στο Mustafapasa (ΣΙνασός)
Και ο Valerio με το καταπληκτικό Land Cruiser 75 (με turbo)
links
http://www.geocities.com/patriotismos/pontos.html
http://taxidiaris.blogspot.com/2008/02/trapezounta-pontos.html
Sorry για τα comments αλλά χρειαζόταν να καθήσω να ξαναφτιάξω το Post όπως έπρεπε. Άν θέλετε ξαναγράφετε εντυπώσεις!
Φιλαράκι, φοβερό άρθρο!!
Νομίζω ότι το comment του Κώστα και της Παυλίνας που υπήρχε στο post που έβγαλες δεν πρέπει να “χαθεί”, αν το έχεις φυλάξει βάλτο στο νέο σου άρθρο.
Θα πρέπει να το βιώσατε πολύ έντονα, εσύ ιδίως λόγω καταγωγής…
Τι να πρωτοπούμε, τι να πρωτοθυμηθούμε…
Μόλις επιστρέψαμε στη βάση μας και το μυαλό μας είναι τόσο γεμάτο απο εικόνες, ήχους, γεύσεις, μυρωδιές και νέες εμπειρίες…. Ήταν κάτι που το σκεφτόμασταν καιρό, το road trip δηλαδή, και η ευκαιρία του να συν-ταξιδέψουμε με το Μιχάλη και τη Ζωή ήταν ότι καλύτερο για εμάς. Η εμπειρία τους συνάντησε τη δίψα μας για ένα τέτοιο ταξίδι και καταφέραμε να ζήσουμε μια καινούρια χώρα που τόσα έχει να μας δείξει και να μας θυμίσει, σε εμάς που είμαστε Έλληνες.
Η Καππαδοκία μας μάγεψε με τη διαφορετικότητα της, η διαδρομή με θέα τη Μαύρη θάλασσα ήταν πανέμορφη, η γνωριμία με τους Ελληνόφωνους των χωριών της Τραπεζούντας ένα σόκ και μια αφορμή να ψάξουμε, να αναρωτηθούμε και να μάθουμε πράγματα για τους Έλληνες που έζησαν σε εκείνες τις περιοχές. Οι διηγήσεις και οι γνώσεις του Μιχάλη, οι πληροφορίες που μας διάβαζε η Ζωή, και η μελέτη του Lonely planet μας χάρισαν αρκετές γνωσεις και γέμισαν κενά που είχαμε. Η συμπεριφορά των ανθρώπων ήταν πολύ πολύ καλύτερη απ οτι την περιμέναμε, με ένα χαμόγελο με το που τους λέγαμε οτι είμαστε Έλληνες και με προσπάθεια να μας εξυπηρετήσουν.
Δύο απο τις καλύτερες – συγκινητικές στιγμές ήταν ο Ποντιακός χορός των Ελλήνων κάτω απο το Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά και η απίστευτη φιλοξενία των ανθρώπων που γνωρίσαμε στο βουνό και μας κέρασαν τσάι, μας έδωσαν φαγητό απο το δικό τους και δεν διανοήθηκαν να μας αφήσουν να πληρώσουμε, παρα μόνο ήθελαν γυρίζοντας στην Ελλάδα να πούμε σε σάς (σε όλους) οτι “πήγαμε σ ενα ορεινό χωριό στην Τραπεζούντα, γνωρίσαμε κάποιους Τούρκους που μας αγαπούν και δεν πιστεύουν οτι έχουμε διαφορές, ήπιαμε και φάγαμε παρέα”.
Τέλος να πούμε οτι σ ένα ταξίδι, μικρό η μεγάλο, εύκολο η δύσκολο, όσο σημασία έχει η διαδρομή, άλλη τόση έχουν και οι συνταξιδιώτες. Μιχάλη, Ζωή, ευχαριστούμε πολύ πολύ για όλα!
Κώστας – Παυλίνα