Τρανσυλβανία 2006

Nomads “Transylvania winter’ 06”

Το concept ήταν ξεκάθαρο: “We will visit the Medieval villages of Transylvania, going off-road between them”.

Ο Ionut, φίλος από τους αγώνες, νικητής του τελευταίου Transylvania Adventure Trophy και γνώστης της περιοχής περισσότερο ίσως από οποιονδήποτε άλλον, μας περίμενε στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Μαζί του η Zina, καθηγήτρια αρχιτεκτονικής στο πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου και συνοδηγός του Ionut στους αγώνες, και ο John, μηχανικός της Land Rover και υπεύθυνος για το αγωνιστικό TD5 του Ionut.

Η ομάδα έφτασε στο Βουκουρέστι μετά από ένα αργό ταξίδι στους Βουλγαρικούς δρόμους, έχοντας περάσει δύο τελωνειακούς ελέγχους, αλλά και αρκετά “σικέ” μπλόκα της τροχαίας, χωρίς ιδιαίτερα απρόοπτα. Γρήγορο check in στο ξενοδοχείο, σύντομο δείπνο, και βόλτα με τα πόδια, στη παγωμένη τελευταία νύχτα του χρόνου. Μία διαφορετική Πρωτοχρονιά στους δρόμους της πόλης μαζί με χιλιάδες Ρουμάνους που γιόρταζαν με πολύ ποτό, πολλή μουσική, και αμέτρητα πυροτεχνήματα…

Απολάμβάνω τον πρώτο μυρωδάτο καφέ του 2006 στο μικρό λόμπυ του ξενοδοχείου μας, βλέποντας μέσα από τη τζαμαρία τα παρκαρισμένα οχήματα της ομάδας φορτωμένα εξοπλισμό, τον ένοπλο φρουρό που τα προσέχει, τον έρημο δρόμο… Μέσα στην ησυχία αυτού του πρωινού, αρχίζω να συνειδητοποιώ ότι το όνειρο τόσων χρόνων έχει αρχίσει ήδη να γίνεται πραγματικότητα, ότι σε λίγο θα συνεχίσουμε το ταξίδι βόρεια, προς τα Καρπάθια, το φυσικό σύνορο της Τρανσυλβανίας. Είναι μία στιγμή που δεν θα ξεχάσω ποτέ.

Σιγά-σιγά το λόμπυ γεμίζει, η ομάδα παίρνει πρωινό, χάρτες ανοίγουν, σάκοι γεμίζουν το διάδρομο και φορτώνονται στα αυτοκίνητα. Τελευταίοι έλεγχοι σε όλα, οι ασύρματοι στο “on”, και έξοδος από την πόλη… Στις ώρες που ακολούθησαν, μετά τις ατέλειωτες επίπεδες εκτάσεις βόρεια του Βουκουρεστίου, βλέποντας τα Καρπάθια στον ορίζοντα, και στη συνέχεια αρχίζοντας να τα πλησιάζουμε και να ανηφορίζουμε στους πρόποδες τους καταλαβαίνει κανείς από τις κουβέντες στον ασύρματο ότι όλοι στην ομάδα αρχίζουν να νιώθουν την ξεχωριστή μαγεία του τόπου. Μετά τη Sinaia είναι προφανές, ο Ionut το επιβεβαιώνει με ένα απλό “we are into Transylvania now”.

Το βράδυ της ίδιας μέρας, και πρίν ακόμη πατήσουμε χώμα, η υπερφόρτωση και οι αμέτρητες λακούβες έχουν το πρώτο τους θύμα: Το ένα από τα Jimny βγάζει καπνούς από τον πίσω δεξιό τροχό, το ρουλεμάν έχει φρακάρει χωρίς προειδοποίηση. Όλα είναι στο πρόγραμμα… σημασία έχει ότι φτάσαμε. Ο John φροντίζει να βρεθεί εξάρτημα και το πρόγραμμα της ομάδας δεν επηρεάζεται.

Κατευθυνόμαστε προς το Biertan, το χωριό που θα αποτελέσει τη βάση μας τις επόμενες μέρες. Η Σαξονική οχυρωμένη εκκλησία του Biertan είναι μία από τις ομορφότερες και καλύτερα διατηρημένες σε όλη την περιοχή. Μετά τις καταστροφικές Ταρταρικές επιδρομές του 1241 στην Τρανσυλβανία ο Βασιλιάς της Ουγγαρίας Μπέλα IV έπεισε πολλούς Σάξονες να κατοικήσουν την περιοχή, προσφέροντας τους γη και προνόμια. Σκοπός ήταν να υπερασπίσουν το ανατολικό άκρο της αυτοκρατορίας από τις βαρβαρικές επιδρομές εξ ανατολής, και από την Οθωμανική απειλή. Οι Σάξονες έδωσαν στην περιοχή και το όνομα Siebenburgen, που χρησιμοποιείται ακόμη. Επίσης έχτισαν σε κάθε σχεδόν χωριό εκκλησίες-φρούρια, οι οποίες χρησίμευαν σαν καταφύγιο για τους κατοίκους, κατά τη διάρκεια των επιδρομών. Πάνω από διακόσιες Σαξονικές εκκλησίες-φρούρια υπάρχουν στην Τρανσυλβανία. Σήμερα έχουν χαρακτηριστεί από την UNESCO παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.

Η Αναγέννηση στην ανατολική άκρη της Ευρώπης ήρθε αργότερα απ’ ότι στη κεντρική, επιπλέον οι Οθωμανοί ήταν η μόνιμη απειλή, ακόμη και μετά το 1526, όταν η Τρανσυλβανία ήταν πλέον φόρου υποτελής στην Μεγάλη Πύλη.

Από τα μεγαλύτερα σπίτια των χωριών ξεκινούν υπόγειες στοές που τα ενώνουν με τα φρούρια, και άλλες που βγάζουν στους γύρω λόφους. Κατα τη διάρκεια των επιδρομών οι κάτοικοι έβρισκαν καταφύγιο ή οδό απόδρασης ανάλογα. Πάνω από 150.000 Σάξονες, απόγονοι εκείνων των εποίκων ζούσαν στην περιοχή μέχρι την κατάρευση του καθεστώτος την προηγούμενη δεκαετία, αλλά έφυγαν σχεδόν όλοι αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στη δυτική Ευρώπη.

Σήμερα που οι όροι “Δυτική” και “Ανατολική” Ευρώπη έχουν πλέον πολιτικά ακυρωθεί, και με την προοπτική της ένταξης της χώρας στην Ε.Ε., πολλοί από αυτούς επιστρέφουν, αγοράζοντας τα σπίτια που οι ίδιοι πούλησαν βιαστικά πριν μερικά χρόνια.

Η Τρανσυλβανία τον χειμώνα. Εικόνες βγαλμένες από μεσαιωνικούς πίνακες, οι κορφές των κάστρων πάνω από την ομίχλη, τα σκοτεινά δάση, τα γυμνά δέντρα με τους σκούρους κορμούς, τα ελάφια, τα ίχνη στο χιόνι από τις αγέλες των λύκων ( large Transylvanian wolf, είδος προστατευόμενο από την WWF), τα λιβάδια, τα κάρα με τα άλογα (δεν υπάρχει πουθενά ακόμη τρακτέρ), και περισσότερο απ’ όλα οι μορφές των κατοίκων… Μπορεί σε λίγα χρόνια, μετά την είσοδο της Ρουμανίας στην Ε.Ε. η περιοχή να μετατραπεί σε μια τουριστική ατραξιόν, και θα είναι σίγουρα πολύ καλό για το εισόδημα των κατοίκων, αλλά ακόμη αποτελεί μια απίστευτη χρονομηχανή, ένα ταξίδι στο χρόνο με τρομερή δύναμη, the real thing.

Στο κάστρο του Bietran η Zina μας εξηγεί: “People often don’ t understand that medieval warfare was a case of very small armies, fighting for very small castles”. Στεκόμαστε στις πολεμίστρες του κάστρου και κοιτώντας τα λιβάδια, πραγματικά περιμένουμε να ακούσουμε τον ήχο από τα άλογα, να δούμε τους επιδρομείς να βγαίνουν από το δάσος. Οι φωτογράφοι της ομάδας δουλέυουν ασταμάτητα.

Λίγο αργότερα οδηγούμε μέσα στο ίδιο δάσος, πάνω σε ένα στρώμα φύλλων και απίστευτα γλιστερής λάσπης, ο Ionut από τον ασύρματο προειδοποιεί: Very muddy here, you will need full power to get on top. Απίστευτο terrain, διαφορετικό από οτιδήποτε υπάρχει στην Ελλάδα. Η πρόσφυση μηδέν, είναι χαρακτηριστικό ότι τα οχήματα πολλές φορές γλιστρούν ακόμη και σταματημένα. Πρέπει κάθε στιγμή, όλη την μέρα, να ελέγχεις το όχημα, περνώντας πλαγιολισθαίνοντας ανάμεσα από τα δέντρα, λίγα εκατοστά από τους κορμούς. Κύριος σύμμαχος τα ελαστικά. Τα “τύπου Simex” είναι στο στοιχείο τους, τα Fedima ακολουθούν, τα Μ/Τ φτάνουν συχνά στα όρια τους, ενώ τα Α/Τ (ευτυχώς μόνο σε ένα όχημα) απλώς δεν έχουν φτιαχτεί για κάτι τέτοιο. Η ευθύνη για τους οδηγούς των μεγάλων οχημάτων μεγάλη, τα Jimny χωράνε πιο άνετα αλλά πρέπει να προσέχουν επίσης, λόγω χαμηλού ύψους και έλειψης ισχύος. Στα επίπεδα κομμάτια μπορεί κανείς να οδηγήσει ήρεμα, ελέγχοντας το βάθος από τις ροδιές που αφήνουν τα 36άρια competition λάστιχα του TD5. Στις ανηφόρες όμως… μεγάλη σχέση στο κιβώτιο, όλη η ισχύς του μοτέρ, και χειρουργική ακρίβεια στις κινήσεις είναι ο μόνος τρόπος.

Ο παραμικρός δισταγμός ή απώλεια αυτοσυγκέντρωσης, αν οι στροφές ανέβουν προς τον κόφτη, ή πέσουν κάτω από τη μέγιστη ροπή, αν οι διορθώσεις στο τιμόνι αργήσουν ή έρθουν πιό νωρίς, σημαίνει αποτυχημένη προσπάθεια. Μεγάλο σχολείο, για όλα τα παιδιά. Το βράδυ κάθε μέρας όλοι οι οδηγοί συζητούν πόσα πράγματα μπορεί να σε διδάξει ένα τέτοιο terrain, πόσο σε εξειδικεύει. Να μη μιλήσουμε για τις κατηφόρες… ούτε για τον εφιάλτη των πλευρικών κλίσεων. Η παραμικρή κλίση κάνει το όχημα να γλιστράει προς τα κάτω, όπου και να είναι αυτό το “κάτω”.

Η φυσιολογική αντίδραση οποιουδήποτε οδηγού δεν είναι εξοικειωμένος με αυτό το terrain είναι, όταν αισθανθεί το όχημα να γλιστράει προς το πλάϊ, προς τους κορμούς ή ακόμη χειρότερα προς το κενό, να προσπαθήσει να σταματήσει. Αυτό είναι και το χειρότερο που μπορεί να κάνει, ακόμη και αν δεν “φύγει” στα δέντρα έχει οριστικά βγει από το track και μόνο με εργάτη μπορεί να επανέλθει. Η σωστή τεχνική είναι να προυπολογίζει την τροχιά, να βλέπει το έδαφος αρκετά μέτρα μπροστά και, χρησιμοποιώντας την ισχύ του μοτέρ και τις κλίσεις, να περνάει ανάμεσα από τα δέντρα. Είπαμε, the real thing, πραγματικά πολεμικό terrain. Οι εργάτες σε τακτική χρήση, σπανιότερα όμως από το αναμενόμενο, η πίεση στα οχήματα συνεχής.

Στο δάσος νότια της Sighisoara, στη δυσκολότερη ίσως διαδρομή, ήρθε η “στιγμή” του ταξιδιού. Βρισκόμασταν σε ένα κομμάτι του δάσους που είχε δυσκολέψει όλη την ομάδα, είχε ήδη νυχτώσει χωρίς να έχουμε φτάσει στη μέση της διαδρομής, και το πρώτο με το τελευταίο όχημα απείχαν περίπου τριακόσια μέτρα. Όλοι δούλευαν ώστε τα οχήματα να προχωρούν ταυτόχρονα. Τα πρώτα τρία οχήματα είχαμε φτάσει σε σχετικά ασφαλές σημείο και σταματήσαμε για regroup. Στο σκοτάδι πίσω μας ακούγαμε τον ήχο από τις προσπάθειες, τα μοτέρ, τους εργάτες. Μετά τίποτα για λίγο, και μετά η φωνή του Μιχάλη στον ασύρματο: «Μάϊκ, υπάρχει πρόβλημα με το τιμόνι στο Pajero…». Γυρνώντας με τα πόδια (ούτε σκέψη φυσικά να ξαναοδηγήσουμε αυτά τα τριακόσια μέτρα) είδα στο φως του φακού μου τους τροχούς του Pajero να κοιτούν…ο ένας τον άλλο. Αφού μετρήθηκαν οι πιθανότητες, αφαιρέθηκε η σπασμένη μπάρα τιμονιού, το πλήρωμα και ο εξοπλισμός του Pajero μοιράστηκαν στα υπόλοιπα οχήματα, ασφαλίσαμε το όχημα και το αφήσαμε στο σημείο που έγινε η ζημιά. Κατόπιν ξανακάναμε όλη τη διαδρομή που είχαμε κάνει από το πρωί, βρήκαμε το εξάρτημα (στις τρεις τη νύχτα) και το ξημέρωμα που η λάσπη ήταν ακόμη παγωμένη και λιγότερο δύσκολη, ανεβήκαμε στο σημείο, ο μηχανικός έκανε επιτόπου την τοποθέτηση και συνεχίσαμε. Το περιστατικό αυτό δοκίμασε πραγματικά τη δομή της ομάδας, αλλά και την προνοητικότητα του Ionut να έχει μηχανικό μαζί του.

Στο Biertan η διαμονή σε σπίτια ντόπιων μας βοήθησε να ενσωματωθούμε με την αύρα του τόπου. Στα χωριά οι κάτοικοι, ακούγοντας από μακριά τα μοτέρ, έβγαιναν στις πόρτες τους και μας χαιρετούσαν, μας σταύρωναν, και φωτογραφιζόντουσαν μαζί μας. Στη Sinaia, το “κόσμημα των Καρπαθίων”, θαυμάσαμε το παλάτι του Καρόλου Ι. Στη Sighisoara μάθαμε την πραγματική ιστορία του Vlad Tepes (ή Vlad Drakul, καμμία σχέση με το πρόσωπο του βιβλίου του Bram Stoker) και περπατήσαμε στο κάστρο που κυβερνούσε.. Ένα ταξίδι-υπεροργάνωση, αξέχαστο. Πραγματική “καταιγίδα” η ομάδα, με αστείρευτη ενέργεια, παρά την κουραστική διάσχιση της Βουλγαρίας και το σφιχτό πρόγραμμα, ήταν όλοι επί δέκα μέρες σε συνεχή υπερένταση, αλλά και άψογοι, με δεδομένο το μέγεθος της ομάδας. Ευτυχώς που οι οικοδεσπότες μας άντεξαν, μετά το πρώτο σοκ. Το Ελληνικό ταμπεραμέντο είναι ανεξάντλητο μερικές φορές!

Τα οχήματα δοκιμάστηκαν αρκετά. Πολύ φορτίο, από 300+ κιλά στα Jimny, μέχρι 900, κάποια στιγμή στο Cruiser. Πολλά χιλιόμετρα σε κακή άσφαλτο. Πολλές μέρες συνεχούς off-road, σε έδαφος που επέβαλε την επιθετική οδήγηση και τη χρήση όλης της ιπποδύναμης.

Τέσσερα από τα πέντε οχήματα έβγαλαν φθορές, είτε επί τόπου, είτε με την επιστροφή. Κανένα πάντως μεγάλο πρόβλημα, ιδίως αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για οχήματα που χρησιμοποιούνται κοντά ή πάνω από τα όρια τους όλον τον χρόνο, χωρίς να έχουν όλα την ίδια φιλοσοφία κατασκευής. Ρουλεμάν που είπαν “enough!” (είχαν την τιμητική τους, έξη στο σύνολο), αναρτήσεις που δεν άντεξαν το φορτίο, μπιλιοφόροι που γύρισαν με κενά, η σπασμένη μπάρα τιμονιού… ανταλακτικά που έφταναν με το τραίνο στις τρεις τη νύχτα, επισκευές στο δάσος νωρίς το πρωί, αλλά και σε συνεργείο με Dacia στο Sibiou… Η προσεκτική προετοιμασία πριν το ταξίδι σίγουρα μας γλύτωσε από σοβαρότερα προβλήματα. Αν τα οχήματα δεν ήταν τόσο καλά προετοιμασμένα απλά δεν θα είχαν επιβιώσει από την καταπόνηση.

Το σημαντικότερο σε κάθε ταξίδι είναι η αναντικατάστατη βιωματική μάθηση, το ότι όλοι γυρνούν με περισσότερη αυτογνωσία απ’ ότι έφυγαν. Μαγική διαδικασία, άγνωστη σε όσους δεν ταξιδεύουν. ’ραγε θα φτάσουμε ποτέ να είμαστε τόσο ταξιδεμένοι, ώστε να έχουμε γνωρίσει ολόκληρο τον κόσμο μέσα μας…

Πίσω στην αγαπημένη Ελλάδα, με πολύτιμο φωτογραφικό υλικό, με καινούργια γνώση, συναισθήματα, εμπειρίες. Και με τεράστια ικανοποίηση από τη συμπεριφορά όλων όσων έλαβαν μέρος. Το ομαδικό πνεύμα στην πράξη… Η ομάδα γύρισε πολύ πιο έμπειρη. Και με τρεις καλούς φίλους εκεί, που μας έδειξαν με τον καλύτερο τρόπο ότι οι ασκούντες την “Ελληνική φιλοξενία” θα μπορούσαν να πάρουν πολλά χρήσιμα μαθήματα, αν κοίταγαν και λίγο πιο έξω.

Αρχείο μηνυμάτων του ταξιδιού: